Pensioen beleggen, belasting en vermogen: werken aan de fiscaal voordelige oudedagsvoorziening

Er zitten twee kanten aan deze blog post, een kant is het aanvullen van mijn pensioen opbouw via de werkgevers icm de AOW. Deze bouw ik al jaren op, en zal bij mijn pensioen/AOW vrijkomen. Of eerder aan mijn kinderen, maar dan betekent het dat dit verhaal voor mij niet veel zin meer heeft ;). Deze pensioenopbouw vindt in redelijk verplichte en collectieve zin plaats (via de werkgevers), is belasting technisch al weggemoffeld en de uitvoer vindt plaats wanneer je er recht op hebt. Op zich fijn dat uit handen nemen. In je pensioenoverzicht kan je goed bekijken wat je opbouwt en wat je (hopelijk) krijgt op die gewenste leeftijden. Prachtig, ziet er goed uit voor mij. Alleen als je eerder gaat stoppen of minder werken, of wellicht andere levensveranderingen gebeurtenissen er zijn loopt er hier dus (in mijn geval) wat scheef. Dan is er een gat. Die probeer ik al te vullen door nu investeringen te doen. Alleen hier is er geen belasting voordeel (er zitten geen groene componenten in). Verdere diversificatie vind ik belangrijk binnen mn beleggings categorie, niet wedden op een paard of platform. Daar zit het nog niet helemaal goed. Enne ook niet een heel grote stok achter de deur voor het geval ik toch die lambo verdien Genoeg redenen hier eigenlijk al….

Verder is mijn nettowaarden in de buurt van het moment dat je steeds meer moet gaan nadenken over belastingvoordelen versus vermogensrendementsheffing, spaartaks, vermogensbelasting of vermogensrendementsheffing. Hoe meer vermogen je hebt op 1 januari van het belastingjaar, hoe meer rendement de staat denkt dat je behaald (fictief, want tja de belastingdienst werkt hier vooral met theorieën). En nu bedoel ik eigenlijk de grens van het heffingsvrije vermogen. Dit is een vast bedrag van de bezittingen minus de schulden welke is vrijgesteld van de belasting. Die is zonder fiscale partner voor bijvoorbeeld 2020 30846 euro (de stand zoals 1 januari van 2020). Dit gaat dus over de aangifte van over 2020, die doe je achteraf in 2021 (of deels ook via je voorlopige teruggaaf als je dat wilt). De grens wordt per jaar vastgesteld, en die verandert dus constant. Zie hier het tabelletje bij de belastingdienst voor de voorgaande jaren en indien je een fiscale partner hebt. Nu is er net een prinsjesdaglekbericht dat de overheid voor 2021 (bron: fd.nl) dit gaat verhogen. Voor paren gaat de vrijstelling van belasting op spaartegoeden (box 3) omhoog naar €100.000, voor individuele belastingplichtigen de helft. Dan gaat waarschijnlijk voor 2021 voor mij 50K gelden. Nice, dan zit die grens wat verder op. Toch is het voordelig om gebruik te maken van belastingvoordeel qua aftrek in verband voor een extra opbouw om dat gat in ieder geval te dichten.

Op de portfolio pagina kan je de ontwikkeling van mijn netto waarden zien, en daar kan je ook zien dat inmiddels de huidige grens van 2020 zonder fiscale partner (wat voor mij geldt) redelijk is overschreden. Daar moet ik voor het einde van het jaar iets aan doen zodat dat het volgend jaar binnen de perken blijft (zo’n verhoging is dan mooi, alleen is nog niet zeker). Fijn hoor dat belasting betalen. Als we iets kunnen doen voor de boeken om minder te betalen is dit de moeite waard. Het is net als investeren, hoe minder kosten je hebt hoe meer rendement er uiteindelijk te behalen is. Meer rendement is weer meer vermogen en dat betaal je uiteindelijk links of rechtsom weer terug in enige vorm van belasting. Zijn er meerdere opties om er voor te zorgen dat je nettowaarde lager wordt op de peildatum?

Om de nettowaarde in de boeken te verminderen is het zorgen dat eea wordt weggezet zodat deze niet voor het vermogen mee telt, of gebruik maken van belastingvoordelen die bepaalde investeringen hebben zodat ze niet geheel voor de belasting meetellen. Nu kan ik bijvoorbeeld wederom extra aflossen in de hypotheek (buiten het aflosplan <link>), er zijn ook andere opties die voor mij kunnen werken in de toekomst. Opties waar nu en later een voordeel zijn te behalen. Denk hierbij aan pensioenbeleggen. Dus daar ben mij in gaan verdiepen. In eerste instantie de mogelijkheden, een uitwerking van mijn keuze en dan zullen we dit eens in de gaten gaan houden in wat meer uitwerking in het vierde kwartaal.

Het gaat hier over legale vormen van verminderen van de vermogensbelasting, je moet je belasting aangifte altijd eerlijk invullen. Dus niet stiekempjes je crypto’s niet meetellen behoort niet tot mijn advies. Doe dit gewoon eerlijk. De boetes zijn trouwens flink als je betrapt wordt.

Belasting betalen en vrijstellingen

Ik vind belasting betalen in het concept niet erg. Heb ik geen bezwaar tegen en draag graag mee in sociale voorzieningen, verbeteringen aan de infrastructuur en zo verder om onze leefomgeving te verbeteren en mensen te helpen wanneer het iets minder gaat. Nu ben ik het nu ook weer niet overal mee eens, maar ja dat hou je nu ook eenmaal. Nog een keer belasting betalen over je vermogen waar je hard voor hebt gewerkt (en dus al belasting over betaald hebt) vind ik wat minder. Zeker als er normale manieren zijn om te investeren en gebruik te maken van vrijstellingen. Die moet ik dus meer gaan benutten, wat zijn die vrijstellingen dan?

Vanuit de overheid gelden er een aantal vrijstellingen die voor je kunnen werken bij het bepalen van je heffingsvrije vermogen op de peildatum. Hier onder een selectie. Er zijn er nog meer, dit is het meest voor de hand liggende lijstje. Wellicht zijn er zaken die voor jou beter werken, dus lees je goed in wat er mogelijk is voor jouw specifieke situatie. De selectie:

Losse cash

Voor contanten en bijvoorbeeld cadeaubonnen geldt een vrijstelling. Neem de hoeveelheid van de vrijstelling aan het einde van het jaar en stort het terug na de jaarwisseling. Er zit een klein risico aan grote hoeveelheid cash in huis, denk aan inbraak of brand. Of het simpele verliezen. Een brand en water veilige kluis <bol safe> brengt uitkomst. Die heb je sowieso voor belangrijke papieren, recovery phrase voor je hardware wallet en andere waardevolle spullen. Losse cash past echter helemaal niet bij mij. Dit gaan we sowieso niet doen.

Groen beleggen en/of sparen

Groen beleggen en of sparen met een groen certificaat (zie het korte lijstje bij de belastingdienst) geven een aanvullende heffingskorting. Let er wel op dat je de juiste producten kiest (echt degene die op de lijst staan), en zijn aanbieders die qua naam ook producten hebben die groen of duurzaam klinken en niet op de lijst staan. Dan doe je mee in duurzame belegging, maar tellen deze niet mee in de vrijstellingen. Het nadeel aan groen beleggingen is dat deze vaak beperkt beschikbaar zijn.

Onbelast bezit

Geef je geld uit aan producten die niet meetellen in het vermogen. Een nieuwe auto (wellicht voor zoon of dochterlief), kunst, sieraden, een goede fles wijn of whiskey (alleen de hobbymatige variant die geconsumeerd gaat worden) enzoverder. Dit geeft ook nog eens een fijn gevoel.

Schenken aan je (klein)kinderen

Je mag jaarlijks aan je kinderen belastingvrij schenken. Standaard is dit een bedrag van 5515, aangevuld met eenmalige verhoging voor studie (25K) of het aanschaffen van een huis (100K). Dit heeft het voordeel dat je je kind ondersteund en die daar niet op te wachten bij de erfenis ;). Let goed op het bedrag van belastingvrij schenken en de voorwaarde die hier gesteld worden.

Schenken aan een goed doel

Wanneer je schenkt aan een goed doel met de juiste status heeft dit een belastingvoordeel. Laat dit goed vastleggen is een voorwaarde, verder geldt hier een drempel waarde en een maximum.

Stort je overlijdings-spaarpot in een uitvaart- of overlijdens risico verzekering

Ik ben zelf niet zo een voorstander van een verzekering voor je begrafenis of overlijden. Voornamelijk omdat die partijen die deze aanbieden er vaak alleen rijk van worden. Voor het regelen van de zaken na je overlijden vind ik dat je daar een goede spaarpot voor je erfgenamen voor moet achterlaten, met je wensen uiteraard. Dan telt dit echter wel mee in je vermogen. Je kan dit direct storten in een uitvaart of overlijdensrisico verzekering, want hier is wederom een vrijstelling te behalen. Let wel dat het een verzekering moet zijn die uitbetaald bij overlijden.

Doe vooruit betalingen van verzekering of dergelijken

Betaal een verzekering per jaar voor het einde van het jaar. Dit levert vaak nog een mooie korting op. Ga je volgend jaar op vakantie? Doe de betaling vooruit voor het einde van dit jaar. Zaken die ik vooruitbetaal zijn bijvoorbeeld de zorgverzekering, 2% korting en dus een vermindering van zo’n 1000 – 1200 euro.

Aflossing in hypotheek

Minder schuld en minder maandlasten. Dit kan altijd, echter heb ik al een ruim opgezet aflosplan. Ik kijk graag verder. Mocht er dan nog steeds wat overblijven, dan kan dit altijd bovenop de extra aflossing worden gedaan.

Storten in lijfrente of pensioen

Geld in een lijfrente of pensioen product telt niet mee bij het vaststellen van de hoogte van de vermogen. De inleg die je op de pensioenrekening (beleggen of sparen) doet, mag je aftrekken van de belastingaangifte. Dat scheelt behoorlijk wat centen. Nu is niets gratis bij de belastingdienst, dus wanneer je na je pensioenleeftijd het bedrag laat uitkeren betaal je alsnog belasting. Echter dan wel tegen het lagere AOW tarief. Verder betaal je hierover dus geen vermogensbelasting. Aan deze voordelen zijn wel enkele spelregels verbonden. Zo mag je het bedrag op de pensioenrekening bijvoorbeeld niet in een keer opnemen en mag je niet onbeperkt inleggen (daarover verderop meer). Je bouwt naar alle waarschijnlijkheid al pensioen op via je werkgever, echter kan je je voor jezelf aanvullen om bijvoorbeeld eerder te stoppen met opbouwen via de werkgever of voor extra’s. Je kan extra opbouwen, met belastingvoordelen. Hierbij heb je te maken met de jaarruimte, de ruimte die je per jaar extra kan opbouwen. Interessant voor nu en voor later. Let hier wel op de kosten die het rendement kunnen drukken.

Bijna iedereen in Nederland heeft een pensioentekort, ook als je pensioen opbouwt via een werkgever. Daarnaast als je zoals ik eerder wilt stoppen met werken, bouw je ook minder op via werkgevers. Dan moet jezelf het verschil zien te fixen. En dan met een fiscaal voordeel, wie wil dit nu niet? Dit gaan we verder onderzoeken.

Pensioen pijlerstelsel

Het pensioen is in Nederland verdeeld in drie pijlers:

De eerste pijler is het basispensioen geregeld door de staat, en anders bekend als Algemene Ouderdomswet de AOW. Deze pijler heeft als doel om vanaf een bepaalde leeftijd een basisvoorziening te scheppen voor deze ouderen. Elke nederlander krijgt bij zijn AOW leeftijd deze uitkering.
De tweede pijler is het aanvullende pensioen geregeld door werkgevers en werknemers. Als je een baan hebt bouw je meestal op in deze pijler. De premie wordt betaald door werknemer en werkgever samen. De opbouw hiervan, een secundaire arbeidsvoorwaarde (uitgesteld loon), gebeurt meestal tot de fiscaal toegestane grens. Dit pensioen is bedoeld als aanvulling op de AOW-uitkering, maar gaat niet noodzakelijk tegelijk in. Het kan zijn dat een ouder pensioen uitbetaald op je 64ste maar dat je AOW leeftijd per 67ste ingaat, of andersom natuurlijk.
De derde pijler is vrijwillig, en bevat alle inkomensvoorzieningen die mensen zelf treffen. De producten in deze pijler zijn bedoeld voor reparatie van pensioengaten, fiscaal aantrekkelijk in veel gevallen. De pensioengaten ontstaan bijvoorbeeld door het veranderen van baan, verblijf in het buitenland of niet deelnemen aan het arbeidsproces (bijvoorbeeld eerder stoppen met werken). Verder geldt dit ook voor IB-ondernemers en DGA’s, zij bouwen niets op in de tweede pijler en zijn zelf volledig verantwoordelijk voor hun oudedagsvoorziening in de derde pijler.

De eerste twee pijlers ben ik op dit moment in voorzien, nou ja de AOW geldt pas later. Voor de derde pijler kan je ook de zaken zien die in mijn financiele plan zitten voor de uitkering op lange termijn, denk daarbij aan beleggingen of P2P rente inkomsten. Het enige met deze zaken is dat deze niet fiscaal voordeel hebben.

Keuze van Pensioen Beleggen

Ik wil een fiscaal voordelige vorm hebben die het mogelijk te ontstane pensioengat bij het voortijdig stoppen met werken ga opvangen. Ik ga daarbij voor de keuze om gebruik te maken van pensioen beleggen. Beleggen lijkt mij een geschikte vorm erbij in mijn portfolio. Ik heb qua beleggen een iets actiever portfolio bij DeGiro, een passief index beleg portfolio bij Meesman voor de kinderen en dan past in mijn mening een pensioenbelegging portfolio hiernaast het best. Er naast om een extra dienstverlener te hebben, dus niet een pensioenbeleggingspotje bij DeGiro erbij. Dan wordt de pot bij een aanbieder wmb te groot, en ik houd van diversificatie in mijn portfolio. Voor mijn persioen is daarnaast het doel zo min mogelijk risico en zo min mogelijk nadenken. Nou ja vooraf natuurlijk wel nadenken, gedurende de looptijd zo min als mogelijk. Een passieve indexbelggingsvorm dus. Daarom ga ik verder kijken naar aanvullend pensioenbeleggen. Daarvoor moet ik eerst bepalen wat ik extra mag inleggen in die derde pijler.

Jaarruimte en Factor A

Vaak mag je dus naast het pensioen dat je via een of meerdere werkgever opbouwt, nog iets extra opzijzetten voor later. Hoeveel hangt af van je beschikbare jaarruimte. De jaarruimte is je bruto inkomen en het pensioen dat je al opbouwt via een werkgever (te vinden als de factor A pensioenaangroei). Je factor A kan je vinden op je UPO, en als je gewoon een beetje van de tijd uitvoerder heb kan je dat online inzien in je dossier.

Als je jaarruimte beschikbaar hebt, kun je dit bedrag op een geblokkeerde pensioenrekening storten. Een deel van de inleg kan je vervolgens weer terug krijgen bij de aangifte inkomstenbelasting. Als je het aangeeft Als je het niet zelf aangeeft vindt je het het volgende jaar vanzelf terug bij de belastingdienst, de de inleg wordt vooraf ingevuld op de aangifte (meldplicht van de aanbieders).

Als dit de eerste keer is dat je hier naar kijkt, loont het gelijk te kijken naar je reserveringsruimte, je onbenutte jaarruimte van de afgelopen 7 jaar. Heb je bijvoorbeeld standaard ingelegd via de werkgever, en zelf niet bijgestort? Dan heb je waarschijnlijk onbenutte jaarruimte. Gelukkig mag je van de Belastingdienst de onbenutte jaarruimte tot zeven jaar terug alsnog gebruiken. Jee!

Vergeet dit dan niet mee te nemen in je berekeningen. Gebruik je niet alles dit jaar, neem dan het oudste jaar eerst om te benutten. Anders vervalt die sowieso. Dan kan je de resterende jaren volgende keer gebruiken.

Mijn overzicht van de factor A heb ik opgezocht in de UPO van een drietal aanbieders tot ik de afgelopen jaren allemaal heb gevonden (het overzicht is nog langer dan hier weergegeven, leven de digitale overzichten):

Factor A	Jaar	Bedrag
	2020	€ 455,00
	2019	€ 650,00
	2018	€ 748,00
	2017	€ 695,42
	2016	€ 682,17
	2015	€ 437,91
	2014	€ 686,92
	2013	€ 592,85

Gebruik voor je jaarruimte en je reserveringsruimte de berekening bij bijvoorbeeld Brand New Day of via de berekenhet.nl berekeningen. Deze modules zijn redelijk makkelijk opgezet. Je hebt je inkomsten nodig (aangifte of inkomsten gegevens bij de overheid en de belastingdienst), en dus je Factor A. Reken dit altijd na met de eigen tooling van de belastingdienst, de nieuwste versie komt beschikbaar in het tweede gedeelte van het jaar. Voor de berekening van je jaarruimte van voor 2015 maak je gebruik van deze berekening: https://www.belastingdienst.nl/rekenhulpen/lijfrentepremie_2015_en_eerder/. Voor het berekenen van de jaarruimte en reserveringsruimte van het huidige jaar en de jaren tot 2015 maak je gebruik van deze https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/aftrek-en-kortingen/content/hulpmiddel-lijfrentepremie-2016-en-daarna.

Aangezien ik voor de eerste keer hier naar kijk, heb ik zeker een reserveringsruimte. De jaren waar ik niet extra heb gestort (in de afgelopen 7 jaren dan), tellen mee in de belastingaangifte. Voor mij is het dus zeker relevant om de vroegste jaren (vanaf 2013) mee te nemen. Kom ik er niet aan toe om alle reserveruimte dit jaar of vorige jaren in te zetten (die krijg ik niet allemaal “op”), dan kan dit weer bij het volgend jaar gebruikt worden. Het is dan het verstandigst om bij de vroegste volledig te gebruiken en dit te herhalen. Nou ja tot een maximum natuurlijk. Het is ook weer niet dat je ongelimiteerd kan plussen.

Ik zal in een volgende post mijn verdere stappen hier beschrijven.

Inleg plan

Er zijn verschillende scenario’s te bedenken om bij te leggen in een pensioen beleggingsrekening. Mijn plan is in het vierde kwartaal van het jaar 1) uitrekenen, 2) onderzoek, keuze en storten en 3) er voor het rest van het jaar niet meer aandenken, en dit per jaar herhalen. De eerste tijd zal hier de reserveringsruimte nog voldoende mee genomen worden. Dit plan is nu bij het uitrekenen, en gaat voor het einde van het vierde kwartaal uitgevoerd worden. Zo weet ik het daadwerkelijke cijfer en ruimte, en kan ik dit mooi verwerken voor het einde van het jaar (en het begin van het nieuwe jaar en dus wanneer het vermogen gaat tellen voor 2021)

Kosten

Juist, kosten zijn er ook. Als je een pensioenrekening gaat afsluiten betaal je:

In sommige gevallen start- of aansluitkosten
In sommige gevallen stortingskosten
Over het algemeen beheerkosten
In sommige gevallen nog fondskosten.

Vergelijken is hier de key. DeGiro als prijsvechter heeft bijvoorbeeld geen startkosten en redelijk lage beheerkosten, aangezien dit een doe-het-zelf broker is. Er zijn binnen de aanbieders ook uitschieters naar de bovenkant. Echter aangezien mijn actieve beleggingsportfolio al bij DeGiro loopt en ik voor het pensioen gedeelte beheert wil, valt deze hier af. Een goed alternatief is Brand New Day.

Nemen we bijvoorbeeld Brand New Day (waar ik dus aan het koekeloeren ben) dan is het kosten rijtje:

45 euro Start- of aansluitkosten, eenmalig bij openen account/portefeuille.
0,50% stortingkosten (eenmalig, per storting). Deze zijn te verwaarlozen als je het voor 10-20 jaar wegzet.
0,59% beheerkosten. Deze beheerkosten geven de gelegenheid voor kosteloos switchen tussen fondsen/risicoprofiel, geen uitstap/overboekkosten en lifecycle beleggen. Lifecycle beleggen houdt in dat het risicoprofiel automatisch geleidelijk wordt afgebouwd naarmate de pensioenleeftijd nadert.

Dit is qua pensioenbanken een zeer schappelijke prijs. Als je dit vergelijkt met een aanbieder met zonder aansluitkosten maar bijvoorbeeld 0,78% aan beheer en fondskosten, ben je bij Brand New Day goedkoper uit doordat de jaarlijkse kosten een stuk lager zijn.

Nadelen Pensioenbeleggen

Zijn er ook nadelen? Ja natuurlijk. De grootste, je kan het pas uitgeven wanneer je pensioen datum in de buurt komt. Het vermogen in de pensioenbelegging is niet vrij opneembaar, zoals je normale index-portfolio. Tot die tijd kan je er, in ieder geval niet zonder heel veel moeite of in uitzonderlijke gevallen, niet bij. Denk in de uitzonderlijke gevallen aan baanverlies of een grote levensgebeurtenis als het overlijden van je partner. Heb je een andere reden voor het vervroegd opnemen, dan betaal je inkomstenbelasting en revisierecht (mooi woord voor boete). Goed de voorwaarden er op na slaan dus.

Is het financieel voordeel dat je waard is de belangrijkste vraag die je je moet stellen. Aangezien ik ook andere voorzieningen heb met mijn andere investeringen, vind ik dit een overbrugbaar nadeel.

Conclusie

Eigenlijk heb ik in eerste instantie niet per se een pensioen aanvulling nodig. Mijn pensioen opbouw en mijn financiele plan borgen in het verminderen van de actieve inkomsten en mijn levensstijl. Tenminste als ik tot niet voor mijn 67ste zou stoppen en dus fulltime blijf doorwerken, en daarbij geen belastingvoordeel neem. Nu heb ik zeker voor beide interesse (het stoppen dan), dus is voor mij een extra fiscaal voordelige pensioeninleg raadzaam naast alle andere andere vormen van investeren. Het inleggen van de jaar- en reserveringsruimte hoeven niet in een jaar te gebeuren. Zolang ik de oudste maar eerst opmaak. En daarnaast blijf ik sowieso het vrije vermogen gedeelte investeren in andere potten, aflosplannen en zo verder.

Voor het persioenbeleggen ben ik dus in de financiële historische boeken gegaan. En heb mijn factor A inzichtelijk. Ging eigenlijk best wel soepel met de digitale overzichten die er allemaal bestaan bij mijnpensioenoverzicht.nl en de afzonderlijke pensioenuitvoerders (als dat er niet super veel zijn scheelt dat). Het betekent dat ik voor het einde van het jaar een en ander moet gaan kunnen inleggen. Qua reserveringsruimte het oudste jaar eerst, en reken houdend met mijn eigen ruimte qua vermogen. Als ik dit dan elk jaar herhaal in kwartaal vier heb ik, en een mooie fiscaal vriendelijke aanvulling bij pensioen, en zorg ik dat er minder vermogensrendementsheffing is. Dubbele winst

Het belastingvoordeel is best wel wat, alleen zal dit niet oneindig zijn. Afhankelijk van de huidige pensioen kan je toch een redelijk bedrag jaarlijks wegzetten, zeker wanneer je nog reserveringsruimte hebt zoals ikzelf. Daar hou ik de komende jaren de vermogensrendementsheffing wel in toom mee. Verder geeft dit natuurlijk voordeel op de hele lange termijn. Door het benutten van mijn jaarruimte zal mijn inkomen bij pensioen niet te ver terugvallen. Door gebruik te maken van deze fiscale regeling zorgt de belastingdienst er namelijk voordat mijn inkomen uit de eerste, tweede en derde pijler bij elkaar opgeteld minimaal 75% is van mijn laatst genoten inkomen. Dat betekent meer tijd en ruimte. Ik ga er voor. Wordt vervolgd in een latere blog post.